به گزارش خبرنگار سرویس زنان «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در میزگردی با حضور فاطمه طباطبایی ادوار دفتر خواهران اتحادیه انجمن های اسلامی مستقل و زینب فلاح مسئول بسیج دانشجویی اسبق خواهران دانشگاه شریف به بررسی نقش زنان در انقلاب اسلامی ایران و مسئولیت ایشان در گام دوم انقلاب پرداختند.
در ابتدا فاطمه طباطبایی، ادوار دفترخواهران اتحادیه انجمن های اسلامی مستقل، با تاکید بر اینکه ما یقین داشتیم و داریم که تعداد بانوان خوش فکر و توانمند با القوه در سراسر ایران زیاد است و اگر شرایطش مهیا شود آنان پرچمداران میدان عمل خواهند شد، گفت: خیلی از ما دختر ها از دوره ای که فعال دانشجویی هستیم میبینیم تعداد دختران تشکل هایمان اگراز آقایان بیشتر نباشد با تعداد آن ها برابری می کند اما یک سوال مهم ذهنمان را غلغلک می داد و آن هم اینکه چرا پس از دوره دانشجویی تعداد بانوان فعال اجتماعی و کنشگران اثر گذار به همان نسبت دوره دانشجویی کم و محدود تر است. ما یقین داشتیم و داریم که تعداد بانوان خوش فکر و توانمند باالقوه در سراسر ایران زیاد است و اگر شرایطش مهیا شود آنان پرچمداران میدان عمل خواهند شد. این نکته مسئله ای است که مدت ها پیرامون علل و راهبرد های آن بررسی داشتیم. یکی از راهبرد های حل این مسیله ایجاد بستر متناسب با شان و شرایط زن مسلمان است که عموما در جوامع کمتر بدان پرداخته می شود. بسترهایی که وظایف مادری و همسری زن مسلمان را خوب بشناسد و بتواند در جهت حفظ و تقویت این بعد شخصیتی کمک کننده باشد و در عین حال در نظام اجتماعی کار آمد و پویا عمل کند. ایجاد چنین بستری نیاز به الگو های متفاوت از کنش بانوان مسلمان دارد. البته این الگو ها وجود دارد و باید فقط متناسب با نیاز هر بانو از آن استفاده شود اما نکته ای که ممکن است مسیر را برای بانوان سخت تر و ناهموار تر از آقایان کند دسترسی های کمتر آنان نسبت به امکانات و تسهیلات بود. ما سعی کردیم تا حد خوبی این شرایط را برای گروه بانوان علاقه مند به فعالیت های مردمی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی فراهم کنیم اما استفاده از چنین بستری نیازمند مجهز بودن بانوان داوطلب به مهارت ها و بینش هایی است که بتوانند از این امکانات و بستر فراهم شده کمال استفاده را داشته باشند. از این رو مانور عملیاتی «رمیصا» را تدارک دیدیم تا فرصتی برابر به تمام دختران و بانوان تشکیلاتی حال و سابق که هنوز در دلشان جوشش انقلابی موج می زند اما نمی دانند از کجا و چگونه باید در مسیر آرمان هایشان قدم بردارند، دهیم.
این فعال دانشجویی با اشاره به مانور عملیاتی ماموریت محور رمیصا ادامه داد: رمیصا، بانوی صدر اسلام است که با ورود پیامبر اکرم به مدینه، مسلمان شد. ایشان به همراه همسر و فرزندانش در برهه های گوناگون تاریخی و در عرصه های مختلف حضور داشتند و پیامبر خدا را یاری می کردند. در جستجوهایی که برای انتخاب نام مانور داشتیم، با این بانو آشنا شدیم و از شخصیت ایشان و نحوه حضورشان در صحنه های تاریخی اطلاعاتی کسب کردیم و این باعث علاقه ما به این شخصیت شد. شعارهای زیادی هم برای مانور پیشنهاد داده بودیم و در نهایت توانستیم بین این دو ارتباط برقرار کنیم و نام «رَمیصا» را برای مانور انتخاب کنیم. «رهبران میانی» امتزاجی از تصویرهایی است که رهبران انقلاب اسلامی، برای نحوه حضور بانوان و جوانان در صحنه انقلاب نقش زده اند. آنجا که امام خمینی(ره) فرمودند: "زنان رهبران نهضت هستند" و حضرت آقا مطرح کردند: "راهکار عملی برای ورود جوانان به میدان عمل ؛برنامه ریزی، پیدا کردن راهکار و ارائه راه حل برای پیش برد حرکت عظیم است و پیش بردن این حرکت، از طریق جریان های حلقه های میانی است" و در نهایت رمیصا ( رهبران میانی صحنه انقلاب)اسم نهایی این رویداد قلمداد شد.
طباطبایی با تاکید بر پیشرو بودن زنان در انقلاب اسلامی و حتی دیگر اتفاقات تاریخی کشورمان افزود: انقلاب اسلامی حول دو بعد کلان فرصتی شد که عرصه برای بانوان نسبت به قبل فراهم و دردسترس تر باشد. بعد اول گسترش عدالت اجتماعی در بستر جامعه که فارق از زن و مرد بودن عرصه های اجتماعی را بیش از پیش در دسترس مردم قرار داد. نیمی از این مردم بانوان بودند و همین مسئله باعث رفاه اجتماعی، افزایش سطح تحصیلی و شغلی و امثالهم برای بانوان شد. بعد دوم ایجاد و گسترش جایگاه درست و متناسب شان زن مسلمان بود. رشد شرایط زنان در این دو بعد به واسطه انقلاب باعث شد در مسیر پیشرفت و تعالی اجتماعی، یک زن ایرانی مسلمان جهش بسزایی را نسبت به شرایط پیشین خود شاهد باشد. به طور کلی هویت شخصیتی ناشی از جنبه های مختلفی است که مهم ترین آن از فرهنگ زیست بوم تربیتی فرد و آموزه های دینی آن نشات می گیرد. بنابراین با توجه به تغییرات فرهنگی چند دهه اخیر کاملا طبیعی است که هویت زن ایرانی هم دچار دگرگونی و تغییر شده باشد. پیرامون بستر متناسب با فعالیت اجتماعی و نقش های زنانه باید بگویم بنده عقیده دارم به اینکه فعالیت اجتماعی صرفا اشتغال زنان و کسب درامد نیست. فعالین زیادی می شناسم که توانستند خودشان الگو فعالیت خود را متناسب با نقش مادری و همسری خود مهیا و تنظیم نمایند بدون آنکه از هیچ کدام از این وظایف بازبمانند. این نکته حائز اهمیت است که نظام قوانین حاکم بر کشور کمترین قوانین حمایتی و پشتوانه های اجرایی این قوانین را برای بهبود نقش مادران و زنان دیده است و این مسئله قطعا در آینده به پیری جمعیت، انحلال روابط خانوادگی و آسیب های اجتماعی منجر خواهد شد. امیدوارم که هر چه سریع تر برای اصلاح این قوانین و ایجاد چارچوب نظام مند متناسب با نقش های زنانه اشتغال اقدام شود.
زینب فلاح مسئول خواهران اسبق دانشگاه شریف با اشاره به اینکه حضرت امام(ره) اهمیت ویژه ای به زنان در انقلاب اسلامی دادند که تصویر زن را از یک موجود سطحی یا حداقل محدود، از لحاظ فکری و عملکردی به تصویر یک انسان آرمانخواه تبدیل کرد گفت: در واقع این باور به دلیل آن فهم عمیق وبصیرتی بود که زنان از خود نشان دادند. حرکتی که در خرداد سال 42 از قم اتفاق افتاد. زنان خود را پیش رو در تشخیص راه حق و شوق به حرکت به سمت آن نشان دادند. دعوت امام به قیام در سال 32، با آیه «قل اعظکم بواحده ان تقومو لله مثنی و فردی ثم تتفکروا» اتفاق افتاد اما هنگامی قیام به معنای کلمه شکل گرفت که زنان جلوتر از مردان وارد صحنه مبارزه شدند و مردان هم با دیدن آنها محکم تر از قبل راه قیام برعلیه طاغوت را ادامه دادند. حرکت زنان غیور در چهارمردان قم و بعد از آن در تمامی عرصه های انقلاب، باعث جان گرفتن نهضت و پیشرفت آن شد. و پس از آن برکت یک پدیده الهی، را میتوان در قیام انقلاب مشاهده کرد.
فلاح ادامه داد: انقلاب اسلامی همان طور که در ابتدا به زنان اجازه آرمانخواهی داد و اجازه داد که طبق تشخیص خود الگوی امروز زن انقلابی را با عنایت به حضرت زهرا(س) پیاده کنند در ادامه هم امکان رشد و ترقی را چه در عرصه فکری و چه در آرامش خانوادگی و چه در حضور اجتماعی فراهم نمود و الحمدلله زنان در حال حرکت به سمت آن الگو هستند. هویت زن بعد از انقلاب در یک جریان جدی به سمت یک هویت انسانی دارای آرمان انقلابی پیش رفته است. در هویت اجتماعی هم، رویکرد زنان انقلابی برآمده از نگرش عمیق آن ها به تحقق آرمان حکومت اسلامی و در نهایت تمدن اسلامی است. هرچند در شکل گیری بسترهای مناسب برای فعالیت زنان هنوز لازم هست چالش های متعددی در این مورد رفع شود. از جمله مسئولیت هایی که ما زنان جوان در گام دوم انقلاب داریم ایجاد رفتارهای درست اجتماعی، ساختارهای مناسب ورفع چالش های باقی مانده از دوران گذشته است. بیانیه گام دوم رهبر انقلاب که این ایام مبارک مصادف دومین سالگرد آن است، ندایی است برای دعوت مردم به یک حرکت گسترده به سمت تمدن اسلامی هم درایجاد جریان و هم در سرعت بخشی به رشد وگسترش حرکت عظیم مردم که نقش آفرینی زنان در آن عامل مهمی است و لازم است زنان دوباره با فهم عمیق و موقعیت شناسی، کمر همت برای ایفای نقش خود، ببندند و برای پیشرفت حرکت به سمت تمدن اسلامی، قدم در میدان عمل بگذارند.
این فعال حوزه خانواده ادامه داد: الگوی رایج برای زن، امروزه الگوی زن مدرن متظاهراست. الگویی که غرب در حال توسعه آن برای زنان جهان است و در ایران هم در دوره پهلوی با شکل گیری انجمن های متعدد زنان به سمت آن ترغیب شدند. زنی که جنسیت او بر انسانیتش الویت دارد. انقلاب اسلامی، با فراهم کردن امکان تلاش برای ایجاد حکومت الهی در زمین به عنوان خلیفه الله وحرکت اجتماعی آرمان خواهانه برای زن، خصوصا دردوره ابتدای انقلاب که جهاد، جهاد اجتماعی بود و با جنگ در میدان مبارزه تفاوت داشت. وقتی که امام(ره) زن را پرچمدارنهضت دانست تاییدی بر باور قدرت فهم وبصیرت زن بود. این باور، برای زن هویت ساز بود. او خود را به عنوان یک عنصر موثر با جایگاه خاص در عالم شناخت. نیازی به بیان آمارها در مورد تحول وضعیت زنان در تحصیلات و حقوق و امثالهم نیست. انقلاب هیچگاه برای زن یک جایگاه کلیشه ای و ابزارگونه قائل نبوده است آنچه انقلاب اسلامی برای زن میخواهد، تعریف جدید از زن است. زنی عفیف وشریف که درعین حال در متن و مرکز اجتماع باشد و درواقع زنی که هم در سنگر خانواده، هم در سنگرمعنویت و هم در عرصه اجتماعی –سیاسی فعال است.
مصاحبه از حانیه زرنگ
